(1) การเปลี่ยนแปลงจิตใจมนุษย์ เมื่อพระเยซูทรงเผชิญหน้ากับนิโคเดมัส พระองค์ทรงเน้นถึงบทบาทของพระวิญญาณบริสุทธิ์ในการเปลี่ยนแปลงจิตใจมนุษย์
“พระเยซูตรัสว่า ‘เราบอกความจริงกับท่านว่า ถ้าใครไม่ได้เกิดจากน้ำและพระวิญญาณ คนนั้นจะเข้าในดินแดนของพระเจ้าไม่ได้’” ยอห์น 3:5 สำเร็จ
“การเกิดจากพระวิญญาณ” นั้นหมายความถึงการที่พระวิญญาณทรงประทานการเริ่มต้นใหม่ มากกว่าการช่วยปรับปรุงอุปนิสัยเพียงเล็กน้อย พระวิญญาณทรงเปลี่ยนจิตใจภายในออกมาสู่การกระทำ ให้พระสัญญาที่ว่า “เราจะให้ใจใหม่แก่เจ้า” (เอเสเคียล 36:26)
(2) ทำให้เราสำนึกบาปและปรารถนาจิตใจที่บริสุทธิ์ “เมื่อพระองค์ (พระวิญญาณบริสุทธิ์) เสด็จมาแล้วพระองค์จะทรงทำให้โลกรู้แจ้งในเรื่องความบาป ความชอบธรรม และการพิพากษา” ยอห์น 16:8
เมื่อท่านได้ยินคนอธรรมหันเหชีวิตกลับเข้ามาหาพระเจ้ากลายเป็นสามี ภรรยาที่ซื่อสัตย์ต่อกันและเป็นผู้ปกครองที่คอยดูแลอบรมลูกหลาน ให้ระลึกเสมอว่าทุกขั้นตอนตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงขั้นสุดท้าย ทั้งหมดเกิดจากการดลใจของพระวิญญาณบริสุทธิ์นั่นเอง
(3) ทรงนำเราเข้าสู่ชีวิตคริสเตียน พระคริสต์ทรงตรัสกับเราโดยตรงผ่าน “เสียงกระซิบ” ของพระวิญญาณ“และเมื่อเจ้าหันไปทางขวา หรือหันไปทางซ้าย หูของเจ้าจะได้ยินวจนะข้างหลังเจ้าว่า ‘นี่เป็นหนทาง จงเดินในทางนี้’” อิสยาห์ 30:21
ดาวเทียมนำเสนอภาพและข้อเท็จจริงจากทวีปที่ไกลออกไปมาสู่จอโทรทัศน์ในห้องนั่งเล่นได้อย่างไร พระวิญญาณบริสุทธิ์ก็เช่นกัน ทรงทำหน้าที่ เป็นเสมือนดาวเทียมของพระเจ้าซึ่งถ่ายทอดการประทับอยู่ด้วยของพระคริสต์บนสวรรค์มายังโลกทำให้เราเข้าใกล้พระองค์ได้ในยามที่เราต้องการพระองค์มากที่สุด (ยอห์น 14:15-20)
(4) ทรงช่วยผ่านวิถีชีวิตแห่งการอธิษฐานของเรา
“ในทำนองเดียวกัน พระวิญญาณก็ทรงช่วยเมื่อเราอ่อนกำลังด้วย เพราะเราไม่รู้ว่าควรจะอธิษฐานขออะไรอย่างไร แต่พระวิญญาณทรงช่วยขอแทนด้วยการคร่ำครวญซึ่งไม่อาจกล่าวเป็นถ้อยคำ....ตามพระประสงค์ของพระเจ้า” โรม 8:26, 27
ขณะที่เรากำลังคน้ หาพระวจนะ พระวิญญาณก็ทรงอธิษฐานเพื่อเราด้วย เมื่อเรารู้สึกท้อแท้ สามารถทำได้เพียงคร่ำครวญต่อพระเจ้า พระวิญญาณจะทรงขยายเสียงร้องคร่ำครวญของเราให้ดังขึ้นจนทำให้เกิดพลังในคำอธิษฐานเหล่านั้นเฉพาะพระพักตร์พระบัลลังก์ของพระเจ้าซึ่งพระเยซูทรงกำลังช่วยเหลือเราอยู่
(5) พัฒนาคุณลักษณะและอุปนิสัยแก่คริสเตียน พระวิญญาณทรงทำให้จิตวิญญาณส่วนตัวที่ว่างเปล่ากลับอุดมสมบูรณ์ เหมือนปุ๋ยที่ทำให้ต้นไม้ออกดอกผลมากมาย
“ส่วนผลของพระวิญญาณนั้น คือความรัก ความยินดี สันติสุข ความอดทน ความกรุณา ความดี ความซื่อสัตย์ ความสุภาพอ่อนโยนการรู้จักบังคับตน...ผู้ที่อยู่ฝ่ายพระเยซูคริสต์ได้ตรึงเนื้อหนังไว้ที่กางเขนพร้อมกับราคะและตัณหาแล้ว”กาลาเทีย 5:22-24
ผลของพระวิญญาณแสดงให้เห็นว่าเราได้ทาบกิ่งกับเถาองุ่นจริง คือ พระเยซู (ยอห์น 15:5)พระองค์สามารถมอบชีวิตที่ครบบริบูรณ์ของพระองค์ให้แก่เราได้จริงๆ ด้วยพระฤทธิ์เดชของพระวิญญาณบริสุทธิ์
(6) ทรงเตรียมเราให้เป็นพยาน พระเยซูทรงสัญญาว่า
“พวกท่านจะได้รับพระราชทานฤทธานุภาพเมื่อพระวิญญาณบริสุทธิ์เสด็จมาเหนือท่านและท่านทั้งหลายจะเป็นสักขีพยาน ของเรา....จนถึงที่สุดปลายแผ่นดินโลก” กิจการของอัครทูต 1:8
พระวิญญาณทรงทำให้เราเต็มใจในการเป็นพยาน เราอาจจะไม่มีคำตอบทั้งหมดแต่พระวิญญาณทรงให้เรื่องที่จะบอกเล่า ซึ่งจะดลจิตใจคนที่ได้ยินได้ฟัง แม้ว่าเหล่าอัครสาวกเคยประสบความลำบากในการประกาศ พระคริสต์ก่อนวันเทศกาลเพ็นเทคอสต์ แต่หลังจากพระวิญญาณเสด็จมา พวกเขาสรรเสริญองค์พระคริสต์ที่ทรงสำแดงฤทธานุภาพทำให้สามารถ “คว่ำโลก” ได้(กิจการของอัครทูต 17:6)